Home
syllabus of Dravyaguna
Dravyaguna Persons Address
Important Links
Research activity
BAMS syllabus 110 Detailed Drugs Alphabetical information
A 1-13
B 14-23
C 24-25
D 26-32,110
E,F 33-34
G 35-38
H,I 39-41
J 42-46
K 47-61
L 62-63
M 64-69
N,O 70-72
P,Q 73-79
R 80-81
S 82-94
T 95-99
U-100
V.101-107
Y.108-109
Table of 110 main drugs
128 Sub main drugs
WHOs Essential Drug List
Principles of general Pharmacology
plant extracts
Contact us

Medicinal plants (Dravyaguna)

B 14-23

SN  हिन्दी नाम
14 बाकुची 
15 बलाद्वयं 
अतिबला 
बला 
16 भांरगी 
17 भल्लातक
18 बिभीतक
19 बीजक 
20 बिल्व 
21 ब्राह्मी 
22 भृंगराज 
23 बृहती  

14.Click slide show of Psoralia corylifolia

14. बाकुची (कुष्ठघ्न)

FAMILY  Leguminosae  

LATIN  NAME  Psoralia corylifolia

पर्याय           - कृष्णफला,कुष्ठघ्नी,पूतिफली

Eng. Name  - Psoralea seed  

MORPH  क्षुप

Chem. Compo -  Psoralin, Fixed oil

गुण  - लघु,रूक्ष

रस  - कटु,तिक्त

विपाक  - कटु

वीर्य  - उष्ण

आमयिक प्रयोग- कृमिघ्न,त्वकदोषहर,व्रणरोपण,श्वित्र,कुष्ठ,सोरायसिस,विबन्धहर

प्रयोज्यांग  - बीज,तैल

DOSE  - 1-3 Gm

विशिष्ट योग  - बाकुची-चूर्ण-तैल

15.Click slide show of Abutilon indicum

15. बलाद्वय   अतिबला (बल्य)

FAMILY  Malvaceae  

LATIN  NAME  - Abutilon indicum

पर्याय          - कंकतिका,कंघी

Eng. Name  - Country mallow  

MORPH  गुल्म

Chem. Compo - Asparegin  

गुण  - लघु,स्निग्ध,पिच्छिल

रस  - मधुर  

विपाक  - मधुर

वीर्य  - शीत

आमयिक प्रयोग- वातहर,रसायन,मूत्रजनन,वाजीकर,प्रदरहर,बल्य 

प्रयोज्यांग  - मूल,बीज

DOSE  - 3-6 Gm    

विशिष्ट योग  -

15.Click slide show of Sida cordifolia

15. बलाद्वय   बला (बल्य)

FAMILY  Malvaceae  

LATIN  NAME  - Sida cordifolia

पर्याय          - वाट्यालिका,खरयष्टिका,बरियार,खिरैंटी,बीजबन्द

Eng. Name  - Country mallow  

MORPH  क्षुप

Chem. Compo - Ephedrine,Steroid,mucin,KNO3  

गुण  - लघु,स्निग्ध,पिच्छिल

रस  - मधुर  

विपाक  - मधुर

वीर्य  - शीत

आमयिक प्रयोग- रसायन,मूत्रजनन,वाजीकर,प्रदरहर,बल्य,क्षय,श्वासहर 

प्रयोज्यांग  - मूल,बीज

DOSE  - 3-6 Gm    

विशिष्ट योग  - बलाद्य-घृत-रिष्ट,चन्दनबलालाक्षादि तैल

16.Click slide show of Clerodendrum serratum

16. भांरगी  (श्वासहर)

FAMILY  Verbaenaceae  

LATIN  NAME  - Clerodendrum serratum

पर्याय          - ब्राह्मणष्ठिका,खरशाक,पद्मा, 

MORPH  क्षुप 8 फीट

Chem. Compo- Saponin antihistamine  

गुण  - लघु,रूक्ष

रस  - तिक्त,कटु  

विपाक  - कटु

वीर्य  - उष्ण

आमयिक प्रयोग  - गुल्म,रक्तदोष,शोथ,कास,श्वास,पीनस,ज्वर,अग्निमांद्यहर

प्रयोज्यांग  - मूल

DOSE  - 3-6 Gm

विशिष्ट योग  - भारंग्यादि क्वाथ

17.Click slide show of Semecarpus anacardium

17. भल्लातक (कुष्ठघ्न)

FAMILY  Anacardiaceae  

LATIN  NAME  - Semicarpus anacardium

पर्याय               - अरुष्कर,अग्नि,शोफकृत,अग्निमुख

Eng. Name  - Marking nut  

MORPH  वृक्ष

Chem. Compo Semicarpol,Bhilawanol

गुण  - लघु,स्निग्ध,तीक्ष्ण

रस  - कटु,तिक्त,कषाय  

विपाक  - मधुर

वीर्य  - उष्ण

आमयिक प्रयोग -शुक्रल,उदररोग,कुष्ठ,ग्रहणी,श्वित्र,अग्निमांद्य,कृमि,व्रण,अर्श,वातकफहर,विबन्ध 

प्रयोज्यांग  - फल,बीज

DOSE  - 3-6 Gm    

विशिष्ट योग  - अमृतभल्लातक, तिलारुष्करयोग 

18.Click slide show of Terminalia bellirica

18. बिभीतक (छेदन)

FAMILY  - Combretaceae   

LATIN  NAME  - Terminalia bellirica

पर्याय          - कर्षफल,अक्ष,कलिद्रुम,बहेङा

Eng. Name  - Belliric Myrobalan   

MORPH  वृक्ष 60 फीट

Chem. Compo - Tannin  

गुण  - रूक्ष,लघु  

रस  - कषाय

विपाक  - मधुर

वीर्य  - उष्ण

आमयिक प्रयोग  - भेदन,कास,नेत्ररोग,केश्य,कृमि,स्वरभेद,मदकारी 

प्रयोज्यांग  - फल

DOSE  - 3-6 Gm    

विशिष्ट योग  - तालिसादिचूर्ण,लंवगादिवटी 

19.Click slide show of Pterocarpus marsupium

 19. बीजक (मूत्रसंग्रहणीय)

FAMILY  Papilionatae   

LATIN  NAME  - Pterocarpus marsupium

पर्याय          - असन,पीतशाल,विजयसार,

Eng. Name  - Kino tree   

MORPH  वृक्ष

Chem. Compo - Kinotanic acid  

गुण  - लघु,रूक्ष

रस  - कषाय,तिक्त  

विपाक  - कटु

वीर्य  - शीत

आमयिक प्रयोग  - कुष्ठ,विसर्प,प्रमेह,श्वित्र,रक्तपित्त,केश्य,त्वक विकारहर,रसायन,अतिसार 

प्रयोज्यांग  - काण्डसार,निर्यास

DOSE  - 50-100 ml 

20.Click slide show of Aegle marmelos

20. बिल्व (ग्राही)

FAMILY  - Rutaceae    

LATIN  NAME  - Aegle marmelos

पर्याय          - श्रीफल,शोण्डिल्य,शैलूष,मालूर,गन्धगर्भ,सदाफल,महाकपित्थ,ग्रन्थिल,बेल

Eng. Name  - Bael  

MORPH  वृक्ष 25 फीट

Chem. Compo - Mucilage, Pectine, Sugarm,Mermelosine  

गुण  - लघु,रूक्ष

रस  - कषाय,तिक्त  

विपाक  - कटु

वीर्य  - उष्ण

आमयिक प्रयोग  - अपक्व-ग्राही,अग्निवर्धक,पित्तकारक,कफनाशक,बलकारक,आन्त्रबलकारक 

प्रयोज्यांग  - मूल,त्वक,फल,पत्र

DOSE  - 3-6 gm    

विशिष्ट योग  - बिल्वपंचक क्वाथ,बिल्वादि चूर्ण,बिल्वतैल

21.Click slide show of Bacopa monnieri

 21. ब्राह्मी (मेध्य)

FAMILY  - Scrophulariaceae    

LATIN  NAME  - Bacopa monnieri

पर्याय          - ऎन्द्री,जलनीम

Eng. Name  - Indian pennywort   

MORPH  प्रसरी क्षुप

Chem. Compo - Brhamine  

गुण  - लघु

रस  - तिक्त  

विपाक  - कटु

वीर्य  - उष्ण

आमयिक प्रयोग - आयुष्या,रसायनी,स्वर्या,स्मृतिप्रदा,कुष्ठ,पाण्डु,मेह,रक्त,कास,विष,ज्वरहर 

प्रयोज्यांग  - पंचांग

DOSE  - 10-20 ml    

विशिष्ट योग  - ब्राह्मी पानक

22.Click slide show of Eclipta alba

22. भृंगराज (केश्य)

FAMILY  Compositae   

LATIN  NAME  - Eclipta alba

पर्याय          - मार्कव,केशराज,केशरंजन   

MORPH  क्षुप

Chem. Compo - Ecliptine,  

गुण  - रूक्ष,लघु

रस  - कटु,तिक्त  

विपाक  - कटु

वीर्य  - शीत

आमयिक प्रयोग - केश्य,रसायन,त्वच्य,कृमि,कास,शोथ,पाण्डु,दन्तरोग,बल्य,कुष्ठ,शिरोरोगहर 

प्रयोज्यांग  - पंचांग  

DOSE  - 5-10 ml    

विशिष्ट योग  - भृंगराज तैल,षडबिन्दु तैल   

23.Click slide show of Solanum indicum

23. बृहती (कासहर

FAMILY  - Solanaceae    

LATIN  NAME  - Solanum indicum

पर्याय          - क्षुद्रभण्टाकी,सिंही,  

MORPH  क्षुप

Chem. Compo - Soanine,Solanidine  

गुण  - लघु,रूक्ष,तीक्ष्ण

रस  - कटु,तिक्त  

विपाक  - कटु

वीर्य  - उष्ण

आमयिक प्रयोग - संग्राही,कण्ठ्य,पाचक,अरुचिहर,ज्वर,श्वास,कास,मन्दाग्निहर 

प्रयोज्यांग  - मूल,फल

DOSE  - 40-80 ml    

विशिष्ट योग  - दशमूलारिष्ट