Home
syllabus of Dravyaguna
Dravyaguna Persons Address
Important Links
Research activity
BAMS syllabus 110 Detailed Drugs Alphabetical information
A 1-13
B 14-23
C 24-25
D 26-32,110
E,F 33-34
G 35-38
H,I 39-41
J 42-46
K 47-61
L 62-63
M 64-69
N,O 70-72
P,Q 73-79
R 80-81
S 82-94
T 95-99
U-100
V.101-107
Y.108-109
Table of 110 main drugs
128 Sub main drugs
WHOs Essential Drug List
Principles of general Pharmacology
plant extracts
Contact us

Medicinal plants (Dravyaguna)

J 42-46


SN  हिन्दी नाम 
42. जम्बू
43. जटामांसी
44. जातिफल
45. कॄष्णजीरक
45. जीरक
46. ज्योतिषमति

42.Click slide show of Syzygium cumini

42. जम्बू  (मूत्रसंग्रहणीय)
FAMILY  - Myrtaceae

LATIN  NAME  - Syzygium cumini

पर्याय          - महाफला,फलेन्द्रा,जामुन

Eng. Name  - Jaman    

MORPH  वृक्ष

Chem. Compo - Jamboline,Strach,Tannin   

गुण  - लघु,रूक्ष

रस  - कषाय,तिक्त,मधुर   

विपाक  - कटु

वीर्य  - शीत

आमयिक प्रयोग  - व्रण,प्रमेह,भग्न,अतिसार,अत्यार्तव,वमन,रक्तातिसार 

प्रयोज्यांग  - फल,फलअस्थि,पत्र,त्वक

DOSE  - 3-6 gm     

विशिष्ट योग       - जम्ब्वाद्यतैल,पंचपल्लव योग

43.Click slide show of Nardostachys jatamansi

43. जटामांसी  (संज्ञास्थापन)

FAMILY  - Valerianaceae  

LATIN  NAME  - Nordostachys jatamansi

पर्याय          - भूतजटा,तपस्वनी,सुलोमशा

Eng. Name  - Spikenard    

MORPH  क्षुप

Chem. Compo - Volatile oil   

गुण  - लघु,स्निग्ध

रस  - तिक्त,कषाय,मधुर   

विपाक  - कटु

वीर्य  - शीत

आमयिक प्रयोग  - मेध्य,वर्ण्य,बल्य,त्रिदोषहर, दाह,विसर्प,कुष्ठनाशक,रक्तप्रवाह सन्तुलित 

प्रयोज्यांग  - मूल  

DOSE  - 2-4 Gm     

विशिष्ट योग  - मांस्यादि क्वाथ

44.Click slide show of Myristica fragrans

 44. जातिफल  (ग्राही)

FAMILY  - Myrtaceae  

LATIN  NAME  - Myristica fragrans

पर्याय              - जातिकोष,मालतीफल,जायफल

Eng. Name  - Nutmeg tree    

MORPH  वृक्ष 40 फीट

Chem. Compo - Vol oil, Myritic acid   

गुण  - लघु,तीक्ष्ण

रस  - तिक्त,कटु   

विपाक  - कटु

वीर्य  - उष्ण

आमयिक प्रयोग  - दीपन,ग्राही,स्वर्य,वातकफहर, मुखवैरस्यहर,कृमि,कास,श्वास,हृद्रोग,कण्ठ्य

प्रयोज्यांग  - बीज,कोष

DOSE  - 0.5-1 gm     

विशिष्ट योग - जातिफलादि चूर्ण,जातिफलादि वटी  

45.Click slide show of Carum Blubocastanum

45. जीरक कॄष्ण (दीपन)

FAMILY  - Umbelliferare

LATIN  NAME  - Carum Blubocastanum/carvi

पर्याय          - काश्मीरजीरक

Eng. Name  - Black Caraway    

MORPH  क्षुप

Chem. Compo - Vol.oil   

गुण  - लघु,रूक्ष

रस  - कटु   

विपाक  - कटु

वीर्य  - उष्ण

आमयिक प्रयोग  - अर्श,आनाह,टी.बी.हर,वातानुलोमन,स्तन्यजनन,अपचन 

प्रयोज्यांग  - बीज

DOSE  - 1-3 gm     

विशिष्ट योग  -

45.click slide show of Cuminum cyminum

45. जीरक (दीपन)

FAMILY  - Umbelliferare

LATIN  NAME  - Cuminum cyminum

पर्याय          - जरण,अजाजी,दीर्घजीरक 

Eng. Name  - Cummin seed    

MORPH  क्षुप

Chem. Compo - Cumaldehyde    

गुण  - लघु,रूक्ष

रस  - कटु   

विपाक  - कटु

वीर्य  - उष्ण

आमयिक प्रयोग  - आनाह,वातानुलोमन, स्तन्यजनन,अपचन,अतिसार,अग्निमांद्यहर,ग्राही 

प्रयोज्यांग  - बीज

DOSE  - 3-6 gm      

विशिष्ट योग        - जीरकाद्य-चूर्ण-तैल-रिष्ट-मोदक

46.Click slide show of Celastrus paniculatus

46. ज्योतिषमति  (मेध्य)

FAMILY  - Celastraceae  

LATIN  NAME  - Celastrus panniculatus

पर्याय              - पारावतपदी,काकाण्डी,पीततैला

Eng. Name  - Staff tree    

MORPH  लता

Chem. Compo - Celastrine,Panniculatine   

गुण  - तीक्ष्ण

रस  - कटु,तिक्त   

विपाक  - कटु

वीर्य  - उष्ण

आमयिक प्रयोग  - अति उष्ण,वामक,मेधा-जठराग्नि-स्मरणशक्तिवर्धक, वातविकार,माईग्रेन

प्रयोज्यांग  - बीज,तैल

DOSE  - 5-10 drop     

विशिष्ट योग  - ज्योतिषमति तैल